Diễn đàn là một trong những hoạt động nhằm triển khai Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 29/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt “Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025”.

Toàn cảnh diễn đàn

Tham dự diễn đàn, về phía Tổng cục Quản lý thị trường có ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng; ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Tổng Cục trưởng. Về phía đại biểu ngoài trường có ông Lê Đức Anh - Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương); ông Nguyễn Bình Minh - Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM); bà Đỗ Thị Xuân Hương - Viện Khoa học sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ. Về phía Trường Đại học Kinh tế Quốc dân có PGS.TS Nguyễn Thành Hiếu - Phó Hiệu trưởng; TS. Đinh Lê Hải Hà - Phó Viện trưởng Viện Thương mại & Kinh tế Quốc tế; cùng đại diện lãnh đạo các Phòng ban, Khoa, Viện, Trung tâm; đại diện cho các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị là thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án; các chuyên gia, nhà khoa học đến từ Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, các Viện, trường Đại học lớn tại Việt Nam; Hiệp hội TMĐT, Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; đại diện các sàn TMĐT; các Công ty về công nghệ chống hàng giả tại Việt Nam và đông đảo sinh viên của Trường.

PGS.TS Nguyễn Thành Hiếu - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân phát biểu

Khai mạc diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Thành Hiếu - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, thương mại điện tử đã và đang trở thành xu hướng tiêu dùng của cả thế giới, nhất là từ sau đại dịch Covid-19. Nhận thức được vai trò cũng như tầm quan trọng của thương mại điện tử trong phát triển kinh tế, từ nhiều năm trước, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã đưa nội dung này vào quá trình giảng dạy. Đặc biệt, kể từ khi Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp với Đại học Kinh tế Quốc dân mở chuyên ngành Quản lý thị trường, thì thương mại điện tử là một trong những nội dung luôn được nhà trường chú trọng.

“Thương mại điện tử là xu thế tất yếu bởi những lợi ích mà nó mang lại. Tuy nhiên, bên cạnh đó đã phát sinh nhiều bất cập trong đó nổi bật là việc trà trộn kinh doanh các mặt hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ” - PGS. Nguyễn Thành Hiếu thông tin.

 Ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường phát biểu

Cùng chung quan điểm, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh, thương mại điện tử hiện là môi trường hoạt động chủ yếu không chỉ của người bán, người mua mà cả với lực lượng chức năng. Với xu thế này hàng giả hàng nhái kinh doanh qua thương mại điện tử đang dần trở nên phổ biến và đây sẽ là mặt trận đấu tranh chủ yếu của lực lượng quản lý thị trường trong thời gian tới. Tuy nhiên, để công tác đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm đạt hiệu quả thì các lực lượng chức năng cần có nguồn nhân lực, đặc biệt là công cụ, phương pháp phù hợp chứ không thể “tay không bắt giặc”.

“Nếu không có những chế tài phù hợp thì online sẽ trở thành nơi tàng trữ, phân phối, buôn bán hàng giả, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, giảm niềm tin của người tiêu dùng cũng như cản trở sự phát triển của nền kinh tế” Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh thông tin và nhấn mạnh, ở những hội thảo trước, chúng ta đã tìm ra nguyên nhân, thực trạng và đưa ra được những giải pháp để phòng, chống hàng giả trên thương mại điện tử.

TS. Đinh Lê Hải Hà cho rằng trên thương mại điện tử, không chỉ là phòng tránh hàng giả, mà cần đảm bảo quyền lợi đầy đủ của khách hàng

Đề cập đến các giải pháp chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trên thương mại điện tử, TS. Đinh Lê Hải Hà - Phó Viện trưởng Viện Thương mại và Kinh tế Quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, trên thương mại điện tử, không chỉ là phòng tránh hàng giả, mà cần đảm bảo quyền lợi đầy đủ của khách hàng. Theo TS. Đinh Lê Hải Hà, trên thương mại điện tử, cần quản lý thương nhân cung cấp hàng hóa dịch vụ gắn liền với thương nhân tổ chức sàn thương mại điện tử và hệ sinh thái thương mại điện tử. Cùng với đó, luật hóa việc sử dụng thông tin chủ hàng và khách hàng tại các sàn thương mại điện tử và các nhà cung cấp ứng dụng (app).

Ông Lê Đức Anh - Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số

Ông Lê Đức Anh - Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, song rất nhiều người tiêu dùng gặp trở ngại khi mua sắm online. Đó là việc chất lượng hàng hóa kém hơn so với quảng cáo; giá cả thường cao hơn so với việc mua bán trực tiếp; chi phí vận chuyển cao; đặt hàng rắc rối; lo ngại thông tin cá nhân bị tiết lộ; Dịch vụ chăm sóc khách hàng kém...

"Trở ngại lớn nhất của người tiêu dùng trong mua sắm online đó là chất lượng hàng hóa. Nhiều khi đặt hàng xong, hàng nhận về khác xa so với hình ảnh quảng cáo" - ông Lê Đức Anh chỉ rõ và cho rằng, cần áp dụng giải pháp công nghệ tiên tiến trong định danh người bán, người mua, truy xuất nguồn gốc hàng hóa trong thương mại điện tử để phòng chống hàng giả.

Trong những năm qua, các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực để hoàn thiện hạ tầng, khung pháp lý và Chính sách phát triển thương mại điện tử và kinh tế số. Mới nhất, trong năm 2023, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã xây dựng Hệ sinh thái số tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong đó bao gồm hệ thống quản lý và giải quyết phản ánh, tranh chấp trực tuyến trong thương mại điện tử giữa người dân và doanh nghiệp.

Theo các chuyên gia cùng tham dự diễn đàn, trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, nếu không hiện đại hóa công nghệ chống hàng giả thì rất khó kiểm soát và ngăn chặn các thủ đoạn ngày càng tinh vi của những kênh phân phối hàng giả.

Chính vì vậy, việc tìm kiếm các giải pháp chống giả sẽ giúp thống nhất quy chuẩn quốc gia để cơ quan chức năng đề xuất tiêu chuẩn kỹ thuật chung của các loại tem chống hàng giả, phục vụ cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh tránh lãng phí các nguồn lực xã hội trong việc nghiên cứu các giải pháp chống giả riêng của từng đơn vị.

Ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường phát biểu kết luận Diễn đàn

Phát biểu kết luận, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Thanh Bình khẳng định tầm quan trọng của Diễn đàn đối với lực lượng chức năng trong công tác chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thương mại điện tử nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức để các cấp, các ngành, người dân, doanh nghiệp tự giác, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong công tác chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng; nâng cao hiệu quả bảo vệ người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử, tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong hoạt động giao dịch, mua bán trực tuyến; bảo đảm và bảo đảm hoạt động thương mại điện tử minh bạch, lành mạnh, bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng; thúc đẩy phát triển thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam.