Tất tần tật về bảo hiểm xã hội cho người đi làm - Bạn đã thực sự hiểu rõ?
1. Có những loại bảo hiểm xã hội nào?
Có 2 loại BHXH, là: BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Mỗi loại sẽ có cơ chế đóng và quyền lợi khác nhau.
- BHXH bắt buộc: người lao động và người sử dụng lao động PHẢI tham gia. Tham gia BHXH bắt buộc sẽ thường tham gia cả bảo hiểm y tế và bảo hiểm tai nạn.
- BHXH tự nguyện: người tham gia tự lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập và nhu cầu của bản thân.
2. Đóng bảo hiểm xã hội được những quyền lợi gì?
Quyền lợi giữa BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện sẽ có sự khác biệt nhất định. Cụ thể
- BHXH bắt buộc: hưởng 5 chế độ: ốm đau; thai sản; tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; hưu trí; tử tuất
- BHXH tự nguyện: hưu trí, tử tuất (từ 1/7/2025 sẽ hưởng thêm trợ cấp thai sản 2 triệu/ mỗi con, áp dụng cho cả nam và nữ)
Bảo hiểm xã hội dựa trên nguyên tắc ĐÓNG - HƯỞNG, tức là đóng mức cao thì sẽ được hưởng quyền lợi cao, và ngược lại, đóng thấp thì hưởng thấp. Không đóng thì không hưởng.
3. Mức đóng bảo hiểm xã hội.
a. BHXH bắt buộc: căn cứ vào lương, phụ cấp lương, phụ cấp chức vụ trong hợp đồng lao động (những khoản cố định hàng tháng), không bao gồm các khoản thưởng KPI, hỗ trợ xăng xe, điện thoại, ăn uống (khoản có tính biến động)
Theo quy định, người lao động bắt buộc phải đóng: BHXH, BHYT, BHTN. Và tiền đóng vào quỹ thường công ty sẽ trích từ mức lương của các bạn luôn. Cụ thể thì:
- Người lao động đóng 10.5%
- Người sử dụng lao động đóng 21.5%
Như vậy tức là bạn chỉ đóng 10.5%, nhưng được hưởng quyền lợi với mức 32% đấy! Thích nhỉ?
Ví dụ: Lương mỗi tháng của bạn là 20 triệu, trừ 1 triệu tiền phụ cấp ăn trưa, xăng xe thì còn 19 triệu. Đây sẽ là mức lương đóng BHXH, thì công ty sẽ trích 10.5% từ khoản này để đóng quỹ bảo hiểm, là 1.995 triệu.
b. BHXH tự nguyện:
Bạn sẽ được tự chọn 1 MỨC THU NHẬP để làm căn cứ tính tiền đóng. Thu nhập để lựa chọn hiện tại: thấp nhất 1.5 triệu, cao nhất 46.8 triệu. Các mức cách nhau 50.000 Đồng.
Mức đóng = Mức thu nhập lựa chọn x 22% - phần Nhà nước (hoặc địa phương) hỗ trợ
Trong đó, từ 1/1/2018, người tham gia BHXH tự nguyện được nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo % mức đóng BHXH hàng tháng để khuyến khích toàn dân tham gia BHXH. Cụ thể:
- Hộ nghèo → 30%
- Hộ cận nghèo → 25%
- Đối tượng khác → 10%
4. Bao lâu thì mới được đóng BHXH?
* Đi làm chính thức, ký hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên → Phải tham gia BHXH ngay từ tháng đầu tiên.
* Đi làm thử việc:
- Nếu chỉ ký hợp đồng lao động thử việc thì chưa bắt buộc đóng BHXH, hết thử việc chuyển sang chính thức ký hợp đồng lao động từ 1 tháng thì phải đóng.
- Nếu ký luôn hợp đồng lao động mà trong đó có nội dung thử việc là 1 phần của hợp đồng thì đóng luôn từ khi thử việc
Đã đóng bảo hiểm xã hội thì mọi người nên và nhất định phải tải app VssID về để tiện tra cứu thông tin, quá trình tham gia và thực hiện nhiều thủ tục khác nữa.
Tham khảo bài viết của Mỗi Ngày 1 Kiến Thức Luật.